18. MUZARİ FİİL
Mazi fiilden sonraki ezberlenilmesi gereken ikinci fiil çekimi muzari fiildir. Muzari fiil türkçedeki Şimdiki Zaman ve Geniş Zaman olarak iki zaman için kullanılır. Dolayısı ile fiilin sonuna (…ar, …er, …yor) şeklinde mana verir.
✽
Arapçada iki farklı fiil çekimi vardır. Bunlar Mazi Fiil ve Muzari Fiil. Diğer tüm zamanlar bu iki fiilin başına bir harf eklemek veya son harekesinde değişiklik yapmak suretiyle yapılır.
✽
Muzari fiil ( أَتَيْنَ ) kelimesindeki أ , ت , ي , ن harflerinden biri ile ön ek alarak başlar. Hangi harf ile başladığı o fiilin siygasını belirler. Ön ekten sonraki ilk harf "cezm" yapılırken, diğer harflerin harekeleri de değişikliğe uğrar.
Yazdı
كَتَبَ
(Ben) yazıyorum, yazarım
أَكْتُبُ
(Sen) yazıyorsun, yazarsın
تَكْتُبُ
(O) yazıyor, yazar
يَكْتُبُ
(Biz) yazıyoruz, yazarız
نَكْتُبُ
Siygalara göre aşağıdaki ön ve arka ekler ile çekimleri yapılır.
| Cemi | Müsenna | Müfred | |
|---|---|---|---|
| يـَــ ... ـُـونَ | يـَــ ... ـَـانِ | يـَــ | Gaib |
| يـَــ ... ـْـنَ | تـَــ ... ـَـانِ | تـَــ | Gaibe |
| Onlar ...lar/...yorlar | İkisi ...ar/...yor | O ...ar/...yor | |
| تـَــ ... ـُـونَ | تـَــ ... ـَـانِ | تـَــ | Muhatab |
| تـَــ ... ـْـنَ | تـَــ ... ـَـانِ | تـَــ ... ـِـينَ | Muhataba |
| Siz ...arsınız/...yorsunuz | İkiniz ...arsınız/...yorsunuz | Sen ...arsın/...yorsun | |
| نَـــ | نَـــ | أَـــ | Mütekellim |
| Biz ...arız/...yoruz | İkimiz ...arız/...yoruz | Ben ...arım/...yorum |
✽
Aşağıdaki tabloda "yazmak" fiilinin siygalara göre muzari fiil çekim tablosu verilmiştir.
Yazdı
كَتَبَ
| Cemi | Müsenna | Müfred | |
|---|---|---|---|
| يَكْتُبُونَ | يَكْتُبَانِ | يَكْتُبُ | Gaib |
| ـيَكْتُبْنَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبُ | Gaibe |
| Onlar yazarlar/yazıyorlar | İkisi yazar/yazıyor | O yazar/yazıyor | |
| تَكْتُبُونَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبُ | Muhatab |
| تَكْتُبْنَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبِينَ | Muhataba |
| Siz yazarsınız/yazıyorsunuz | İkiniz yazarsınız/yazıyorsunuz | Sen yazarsın/yazıyorsun | |
| نَكْتُبُ | نَكْتُبُ | أَكْتُبُ | Mütekellim |
| Biz yazarız/yazıyoruz | İkimiz yazarız/yazıyoruz | Ben yazarım/yazıyorum |
18.1. Muzari Fiil Dönüşümü
Sülasi mücerret denen üç harften oluşan fiillerde, muzari fiillerin ön ekten önceki ilk harf her daim "cezm" ve son harf her daim "ötre" olsa da orta harflerinde farklılık gösterebilirler.
✽
Muzari fiillerin orta harflerindeki farklılık ancak sözlüklerden bulunabilir. Bu fiiller aşağıdaki altı örnekten birine benzer şekilde meydana gelirler.
Yardım eder/ediyor ⇦ Yardım etti
نَصَرَ ⇦
يَنْصُرُ
Döner/dönüyor ⇦ Döndü
رَجَعَ ⇦
يَرْجِعُ
Açar/Açıyor ⇦ Açtı
فَتَحَ ⇦
يَفْتَحُ
Bilir/biliyor ⇦ Bildi
عَلِمَ ⇦
يَعْلَمُ
Büyür/büyüyor ⇦ Büyüdü
كَبُرَ ⇦
يَكْرُبُ
Zan eder/ediyor ⇦ Zan etti
حَسِبَ ⇦
يَحْسِبُ
✽
İlk harfi "hemze" ( أ ) olan kelimeleri Müfred-Mütekellim yaparken iki hemze yan yana olacağından; bu iki hemze tek bir "elif" olarak birleştirilir ve üzerine uzatma harfi konularak yazılır ve okunur.
Yerim/yiyorum ⇦ Yedim
أَكَلَ ⇦
آكُلُ
18.2. Olumsuz Muzari Fiil
Muzari fiillerde şimdiki, geniş ve gelecek zamanın anlatılmasına göre iki şekilde olumsuz yapılırlar.
✽
Şimdiki Zaman'ı anlatırken, mazi fiillerde olduğu gibi muzari fiillerin de başına çekimleri değişmeden ( مَا ) eklenirse olumsuz olur.
İçmiyor
مَا يَشْرَبُ
✽
Geniş ve Gelecek Zaman'ları anlatırken, muzari fiillerin başına çekimleri değişmeden ( لَا ) eklenirse olumsuz olur. Ayrıca Şimdiki Zaman'ın olumsuzu da bununla yapılabilir.
İçmiyor/içmez/içmeyecek
َلَا يَشْرَبُ
Ne yazdığımı bilmiyorum
َلَا أَعْرِفُ مَازَا كَتَبْتُ
Niçin bir bahçeye gitmiyoruz
َلِمَاذَا لَا نَذْهَبُ إِلَى حَدِقَةٍ
18.3. Muzari Fiil'de Zamir Ekleri
✽
Olumlu ya da olumsuz olsun Muzari Fiiller de zamir ekleri alabilirler. Mazi Fiil'ler ile aynı zamir eklerini alırlar ve aynı kurallara uyarlar.
Onlar bayramda onları (elbiseleri) giyerler.
هُمْ يَلْبَسُونَهَا فِي الْعِيدِ
